کارآیی سم اکوشین پرو در کنترل سفیدک داخلی
شرایط
گرم و مرطوب گلخانه‌ها برای عامل بیماری سفیدک داخلی خیار بسیار مساعد
است. هدف این طرح تعیین کارآیی سم اکویشن‌پرو در کنترل و بهبود این بیماری
است. سم اکویشن پرو (52.5%WG) با دوزهای صفر به عنوان شاهد، یک (0.2/1000cc)
برابر دوز توصیه شده، 1.5 و 2 برابر دوز توصیه شده با طرح بلوک کامل
تصادفی در سه تکرار در خیار گلخانه‌ای رقم سلطانی مقایسه شد. اندازه کرتهای
آزمایشی سه ردیف به طول سه متر و فاصله کرتها دو متر در نظر گرفته شد.
برای تعیین اثر تیمار بر سفیدک داخلی از شاخص ده شماره‌ای آلودگی به سفیدک
داخلی استفاده گردید. روند تغییرات میانگین درصد تأثیر سم اکویشن‌پرو در
روزهای مختلف پس از سمپاشی، نشاندهنده افزایش تأثیر بر آلودگی سفیدک داخلی
خیار گلخانه‌ای است. سم اکویشن‌پرو در روز اول، سوم، پنجم و هفتم پس از
سمپاشی بر شاخص آلودگی اثر معنی‌دار نداشت. این سم در روز پانزدهم و بیست و
یکم پس از سمپاشی بنحو معنی‌داری باعث کاهش شاخص آلودگی شد. شاخص آلودگی
روز پانزدهم و بیست‌ویکم پس از سمپاشی در بین دوزهای مختلف بررسی شده
اختلاف معنی‌دار نداشت. به عبارت دیگر دوز توصیه شده بخوبی باعث کنترل و
معالجه بیماری سفیدک داخلی خیار گلخانه‌ای شده است.
مقدمه:
در شرایط گرم و مرطوب گلخانه‌ها عامل بیماری سفیدک داخلی خیار بخوبی منتشر و باعث ایجاد خسارت می‌گردد. این بیماری به تعداد زیادی از کدوئیان مانند هندوانه، کدو و خربزه حمله می‌نماید. در سطح بالایی برگ بوته‌های بیمار، لکه‌های زاویه‌دار به رنگ قهوه‌ای کمرنگ دیده می‌شود. در سطح پایین همین لکه‌ها پوشش خاکستری که محل تشکیل اندام‌های تولید مثلی قارچ هستند تشکیل می‌گردد. با افزایش شدت بیماری لکه‌ها بیشتر شده و به علت خشک شدن لکه‌ها، برگها هم خشک و بوته‌ها ظاهری سوخته پیدا می‌کنند. با گسترش کشت خیار گلخانه‌ای برای کنترل بیماری سفیدک داخلی در شرایط گرم و مرطوب گلخانه‌ها این طرح آزمایشی به اجرا درآمد تا کارآیی سم اکویشن‌پرو در کنترل و بهبود این بیماری تعیین گردد.
مواد و روش‌ها:
سال 1387 در استان تهران شهرستان پاکدشت؛ کارآیی سم اکویشن پرو
(52.5%WG) در کنترل سفیدک داخلی خیار گلخانه‌ای؛ با دوزهای صفر به عنوان
شاهد، یک (0.2/1000cc) برابر دوز توصیه شده، 1.5 برابر دوز توصیه شده (0.3/1000cc) و 2 برابر دوز توصیه شده (0.4/1000cc)
با طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار در خیار گلخانه‌ای رقم سلطانی مقایسه
شد. اندازه کرتهای آزمایشی سه ردیف به طول سه متر و فاصله کرتها دو متر در
نظر گرفته شد. تاریخ کشت گلخانه 10/11/1386 و سم مورد آزمایش ساخت دپون فرانسه در تاریخ11/2005 به سفارش شرکت خدمات حمایتی کشاورزی است. اولین سمپاشی در 28/2/1387
انجام گرفت و به سمپاشی مجدد نیاز نشد. برای تعیین اثر تیمار بر سفیدک
داخلی از شاخص ده شماره‌ای آلودگی به سفیدک داخلی استفاده گردید(Falloon et
al 1995). نتایج توسط یک فرد ثابت ارزیابی شد و تجزیه و تحلیل آماری نتایج
با استفاده از نرم‌افزار SAS نسخه 6.12 و پس از تبدیل جذری داده‌ها انجام
گرفت.
نتایج:
تغییرات میانگین درصد تأثیر سم اکویشن‌پرو در روزهای مختلف پس از سمپاشی بر آلودگی سفیدک داخلی خیار گلخانه‌ای نسبت به شاهد در نمودار 1 و جدول 1 نشان داده شده است. روند این تغییرات نشاندهنده کاهش آلودگی به سفیدک داخلی است. سم اکویشن‌پرو در روز اول (0.1154<P)، سوم (0.3115<P)، پنجم (0.7156<P) و هفتم (0.3778<P) پس از سمپاشی بر شاخص آلودگی اثر معنی‌دار ندارد( جدول 2 تا 5). این سم در روز پانزدهم (0.0238>P) و بیست و یکم (0.0326>P) پس از سمپاشی بنحو معنی‌داری باعث کاهش شاخص آلودگی شده است. در روز پانزدهم و بیست‌ویکم پس از سمپاشی بین دوزهای مختلف بررسی شده بر اساس آزمون دانکن (0.05<P) شاخص آلودگی اختلاف معنی‌دار ندارند (جدول 8 و 9). به عبارت دیگر دوز توصیه شده بخوبی باعث کنترل و معالجه بیماری سفیدک داخلی خیار گلخانه‌ای می‌گردد.
بحث:
با وجود آنکه در ابتدای این بررسی، آلودگی در کرتهای تیمار شده نسبت به شاهد بسیار شدیدتر است. سم اکویشن‌پرو پس از گذشت سه الی پنج روز اثر معالجه کنندگی داشته است و علایم بیماری در دوز توصیه شده نسبت به شاهد، بیش از سه برابر بهبود یافته است. اکویشن‌پرو در گروه سموم کم خطر و با دوره کارنس کوتاه قرار دارد. بنابر این حتی در شرایط آلودگی شدید بنظر می‌رسد؛ سمی مؤثر باشد.
منابع:
Falloon, R.E., Viljanen-Rollinson, S.L.H., Coles, G.D., Poff, J.D., (1995): Disease severity keys for powdery and downy mildews of pea, and powdery scab of potato. New Zealand Journal of Crop and Horticultural Science 23:31-37.
